Ας μιλήσουμε για fashion shows: Το φαινόμενο Chanel!

*Γράφει η Άννα Κιουμουρτζή. 

Η μόδα δεν αφορά μόνο τα μοντέλα που περπατούν πάνω-κάτω σε μία πασαρέλα ή φωτογραφίζονται από διάσημους φωτογράφους, φορώντας μοναδικά σχέδια και ακριβά αξεσουάρ. Η μόδα είναι μια ιδέα, μια ιδέα που συνδυάζεται με τον τρόπο ζωής μας, τον τρόπο με τον οποίο ντυνόμαστε ή ακόμα και με τον τρόπο με τον οποίο κινούμαστε στον χώρο γύρω μας. Και αυτό ακριβώς εμπεριέχουν τα fashion shows. Μέσω του συνδυασμού εικαστικών ή ψηφιακών τεχνών, μουσικής και ιδεών ένα brand μπορεί να δημιουργήσει ένα όνειρο, μπορεί να δημιουργήσει έναν διαφορετικό κόσμο από αυτόν, που ήδη υπάρχει και να βοηθήσει το μυαλό του θεατή να ταξιδεύει σε διαφορετικό χρόνο, χώρο και γιατί όχι σε κόσμους.

Η Coco Chanel κάποτε δήλωσε: «Η μόδα είναι αρχιτεκτονική. Είναι θέμα αναλογιών ». Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα fashion shows είναι η ακριβής ενσάρκωση αυτής της δήλωσης, καθώς αντιπροσωπεύουν μακράν την έννοια της δημιουργικότητας, της καινοτομίας, της διαχείρισης και δημιουργούν μια τελική ζωντανή εικόνα που θα προωθήσει με τον πιο σωστό, αλλά φρέσκο τρόπο το έργο ενός ή και περισσότερων σχεδιαστών. Κάπως έτσι, λοιπόν, θα ξεκινήσουμε την συζήτηση μας και αυτή την Τετάρτη.

Ο οίκος Chanel είναι πλέον γνωστός για την έμφαση και την προσοχή που δίνει σε κάθε show όχι μόνο όσον αφορά τις κολεξιόν, οι οποίες σαφώς αποτελούν το κόσμημα της επίδειξης, αλλά το ευρύτερο φάσμα της διοργάνωσης. Η δημιουργία ενός show της Chanel, αποτελεί μία χρονοβόρα και δημιουργική διαδικασία στην οποία αναζητείται όχι μόνο το τέλειο backstory αλλά και οι υπόλοιποι παράμετροι όπως, η μουσική, ο φωτισμός, η σειρά και η επιλογή των μοντέλων και κυρίως η ευρύτερη αύρα που θα αποπνέει το fashion show.

Με μερικές από τις πιο εικονικές, μα και με ισχυρή στιλιστική και κοινωνική επίδραση, επιδείξεις να κατατάσσονται κάτω από το banner του οίκου, η Chanel κατάφερε και συνεχίζει να καταφέρνει ένα άρτιο και εντυπωσιακό αποτέλεσμα, χωρίς στοιχεία επανάληψης ή αντιγραφής, σε κάθε σόου. Και ποιος δεν θυμάται το show Spring/Summer ’94 από τον Karl Lagerfeld ένα σόου με έντονη decadence 90s διάθεση υπό μινιμαλιστικό φόντο, με ένα απλό πορτραίτο της Madame Coco Chanel και μοντέλα όπως η Naomi Campbell, Cindy Crawford, Christy Turlington και Linda Evangelista να παρελαύνουν αναβιώνοντας τα κλασσικά looks του οίκου σε μία πιο ανεμπόδιστη και newly rich ποπ έκδοση. Υπό την επιβλητική, στο κατά τα άλλα απλό μα fun σκηνικό, μουσική της Ένατης Συμφωνίας του Ludwig van Beethoven το σόου εγκαθίδρυσε τον Karl Lagerfeld και το ασυμβίβαστο σύγχρονο όραμα του, αλλά και τον οίκο Chanel, σε μια νέα εποχή.

Έχουν ωστόσο περάσει πολλά χρόνια και ακόμη περισσότερα shows από τότε, με τον οίκο να επενδύει εκατομμύρια σε κάθε του εγχείρημα με τον ιστορικό χώρο του Grand Palais να γίνεται το έμβλημα σχεδόν όλων των επιδείξεων Chanel στην Εβδομάδα Μόδας του Παρισιού. Εάν αρχίσουμε την καταμέτρηση όλων εκείνων των μοναδικών σόου, το άρθρο πολύ πιθανόν να μην τελειώσει ποτέ, ωστόσο αξίζει να θυμηθούμε μερικά από αυτά:

Φθινόπωρο/Χειμώνας 2008

Όπως έγραψε η Sarah Mower, για το τεράστιο πολυτελές καρουζέλ που κατέλαβε τον χώρο του Grand Palais. «Ήταν μια κατάλληλη μεταφορά για τη διαχρονική στροφή των κλασικών οίκων μόδας και για την ασταμάτητη μηχανή στην οποία έχει μετατραπεί ο χώρος της μόδας αυτές τις μέρες». Ενώ η παγκόσμια οικονομία ανατιναζόταν, ο Lagerfeld δεν άφησε τίποτα στην τύχη και χωρίς καμία μείωση κόστους ρίσκαρε με ένα πλούσιο αποτέλεσμα, που παρουσίασε μια συλλογή από πολύχρωμα τουίντ, τζιν, αλυσίδες και πλεκτά, χαρακτηριστικά και διαχρονικά δείγματα του οίκου, δίνοντας μας ένα από τα πιο εικονικά fashion shows των τελευταίων δεκαετιών.

Φθινόπωρο/Χειμώνας 2010 

Με την παγκόσμια ύφεση να κορυφώνεται και την δημιουργικότητα να απογειώνεται ο Karl Lagerfeld αποφάσισε να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο με ίσως ένα από τα πιο extravagant σόου μέχρι και σήμερα. Σε αυτό το μαγικό ταξίδι της Chanel για το Φθινόπωρο/Χειμώνα 2010, ένα πραγματικό παγόβουνο ύψους 9 μέτρων, εισαγόμενο από τη Σκανδιναβία, και βάρους 265 τόνων μεταφέρθηκε στο Grand Palais το οποίο διατηρούνταν καθ’ όλη την διάρκεια του σόου στους 4 βαθμούς Κελσίου. Ήταν ίσως ένα σχόλιο για την κλιματική αλλαγή αλλά και ένα σημαντικό βήμα στην εισαγωγή faux fur στον μεγαλύτερο πολυτελή οίκο, μετά την γενική απόφαση του Chanel να σταματήσει να χρησιμοποιεί πραγματική γούνα και εξωτικά δέρματα ήδη από το 2009.

Άνοιξη/Καλοκαίρι 2012

Το show του 2012 δεν έπασχε σε τίποτα από τα προηγούμενα του ή μάλλον τα ξεπέρασε με τον Karl Lagerfeld να δημιουργεί έναν μαγικό υποβρύχιο κόσμο. Το Grand Palais μετατράπηκε σε μια σειρά από κατασκευές εμπνευσμένες από τον ναυτικό κόσμο και τεράστιες, λευκές θάλασσες στολισμένες με κοράλλια, κοχύλια, θαλάσσια άλογα και ψάρια. Το εντυπωσιακό σετ ήταν το χειροτεχνικό έργο της αείμνηστης, μεγάλης αρχιτέκτονος Zaha Hadid. Κατά τη διάρκεια των μαγευτικών 15 λεπτών, ένα τεράστιο κέλυφος άνοιξε αποκαλύπτοντας την αιθέρια ύπαρξη της Florence and the Machine, στον ρόλο της Αφροδίτης του Botticelli προσφέροντας μια εκθαμβωτική ερμηνεία του “What the Water Gave Me” στο κοινό.

Φθινόπωρο/Χειμώνας 2014

Εισάγοντας πιθανώς το μεγαλύτερο σετ της Chanel, το le supermarche αποτέλεσε ένα πνευματώδες σχόλιο για την καταναλωτική κουλτούρα της μόδας, εμπνευσμένο από τις εικόνες της Pop Art, το 99 Cent του Andreas Gursky και έντονες αναφορές στον Andy Warhol. «Νομίζω ότι χρειάζεται λίγο χιούμορ», είχε δηλώσει ο Karl. Έτσι, πάνω από 500 διαφορετικά προϊόντα αποθηκεύτηκαν στους διαδρόμους όπως το Lait de Coco (γάλα καρύδας), μπουκάλια μεταλλικού νερού Eau de Chanel, λαστιχένια γάντια με καμέλιες, δημητριακά Coco Choco, δημητριακά Paris-Londres, ρύζι basmati Paris-Bombay, Paris-Dallas κέτσαπ και πολλά ακόμη.

Άνοιξη/Καλοκαίρι 2019 

Λίγο πριν τον θάνατο του Karl Lagerfeld, ένα από τα πιο θεαματικά σόου της Chanel απέδειξε πως η δημιουργικότητα, η φαντασία και το πάθος γι’ αυτό που κάνεις δεν σε εγκαταλείπει ποτέ. Με την δημιουργία μιας ρεαλιστικής ακτής, την οποία κάλυπταν πραγματικά κύματα το Grand Palais, μετατράπηκε σε μία καλοκαιρινή φαντασία υψηλής ραπτικής. Ναυαγοσώστες, παρατηρητήρια και ένας ατελείωτος μαγευτικός ωκεανός πλαισίωναν τα μοντέλα, τα οποία ξυπόλητα και με τα παπούτσια στο χέρι, διέσχιζαν με χαλαρότητα και καλοκαιρινή διάθεση την ακτή στις μοναδικές δημιουργίες της Chanel με ανέμελα μαλλιά και λιγοστό μακιγιάζ.

Αυτά και πολλά ακόμη σόου, στιγμάτισαν τον χώρο της μόδας και ειδικότερα της υψηλής ραπτικής. Παρατηρώντας τα γεγονότα από την δημιουργική και όχι την δημοσιονομική οπτική, καταλαβαίνουμε πως η Chanel και φυσικά η εκάστοτε φιγούρα πίσω από αυτήν, δεν σταματά ποτέ να εμπνέεται, να μεγαλουργεί και να ονειρεύεται. Με κοινό γνώμονα την πλούσια εικονική πορεία και ιστορία του οίκου, καταφέρνει να διατηρεί το ενδιαφέρον του κοινού και των αγοραστών, ενώ παράλληλα καινοτομεί αλλά διατηρεί ακέραιη την κληρονομιά και την ταυτότητα του πιο εικονικού και διαχρονικού οίκου μόδας της Γαλλίας.

Όπως είχε δηλώσει και ο ίδιος o Karl Lagerfeld άλλωστε: «Στην Chanel, μπορούμε να παίξουμε με τα πάντα και να κάνουμε ό,τι θέλουμε – κανείς δεν μας λέει τι να κάνουμε». 

Δίνοντας τα “φώτα” σε πολλούς άλλους σχεδιαστές, οι οποίοι αντλούν την έμπνευση τους από περασμένα σόου, όπως ο Oscar de la Renta, ο οίκος Chanel αποτελεί μία αντίφαση κλασσικής καινοτομίας αλλά και τον, θα έλεγε κανείς, θεμέλιο λίθο της μετατροπής των επιδείξεων μόδας σε κάτι παραπάνω από μία δεκαπεντάλεπτη παρουσίαση μίας κολεξιόν.

Τα fashion shows αποτελούν μία εμπειρία, μέσο αναμετάδοσης κοινωνικοπολιτικών μηνυμάτων, έμπνευση και ένα ταξίδι στην σκέψη και το όραμα του κάθε σχεδιαστή. Το creative direction στηρίζεται ολοένα και περισσότερο σε ένα πιο καλλιτεχνικό υπόβαθρο, με περισσότερους συσχετισμούς με την σημερινή κοινωνία από ότι στο παρελθόν και αξίζει να προσέξουμε πως, μέσα από αυτή την εξέλιξη γεννώνται νέες ιδέες, επαγγέλματα αλλά και ανακατατάξεις ως προς το τι είναι σημαντικό για έναν οίκο μόδας.

Ωστόσο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός πως τα συγκεκριμένα shows είναι εξαιρετικά δαπανηρά και πολλές φορές χωρίς το καλύτερο περιβαλλοντικό ή οικονομικό αντίκτυπο. Σε μία εποχή όπου σχεδόν τα πάντα αποκτούν ψηφιακή μορφή, προσφέροντας έτσι πρόσβαση σε ένα ευρύτερο κοινό, αναρωτιόμαστε εάν η έως τώρα διαδικασία θα συνεχίσει να υφίσταται ή εάν θα μεταφερθεί στον ιστόκοσμο. Το μόνο σίγουρο είναι πως στην παρούσα κατάσταση, όλοι οι οίκοι μόδας κάνουν ότι καλύτερο μπορούν για να επιβιώσουν, να παραμείνουν παραγωγικοί και δημιουργικοί, έστω και εάν οι ιδέες και τα shows αναγκαστικά γίνονται ψηφιακά.

Διοργανώσεις όπως η Digital Fashion Week, παρέχουν την δημιουργική πλατφόρμα προτείνοντας έτσι ένα πιο φουτουριστικό και λιγότερο δαπανηρό σενάριο για το μέλλον των fashion shows. Διότι είναι σημαντικό να αγαπάμε και να σεβόμαστε το παρελθόν μα είναι εξίσου σημαντικό να βρίσκουμε νέους τρόπους έκφρασης και δημιουργικότητας ακόμη και στους πιο δύσκολους καιρούς. Αυτό άλλωστε αποδεικνύει και η Chanel.

Πως όσο δύσκολες καταστάσεις και να αντιμετωπίσουμε, η δημιουργικότητα είναι μία αστείρευτη πηγή η οποία μας βοηθά μεν να δραπετεύσουμε για λίγο από την θλίψη των καιρών μα μας παρέχει δε, καινούργιους τρόπους να μεταδώσουμε τα μηνύματα που επιθυμούμε, αντλώντας έμπνευση ακόμη και από τις δυσμενείς καταστάσεις. Εν κατακλείδι, είναι καλό να αναρωτηθούμε, πως θα μοιάζει άραγε η νέα εποχή των επιδείξεων μόδας;